Người Tiều ( Triều Châu) – Nhóm người Hoa có thiên phú làm kinh doanh tại Việt Nam.

Chào mừng các bạn đang đến với kênh Thái Tử Sin TV. Các bạn thân mến.

Chắc hẳn trong số các quý vị khán giả có người đã từng nghe hay biến đến ca khúc người đến từ Triều Châu. Vậy có khi nào các bạn thắc mắc người Triều Châu là ai mà có cả một ca khúc viết riêng về họ như vậy.

Hôm nay các bạn hãy cùng kênh Thái Tử Sin TV đi tìm hiểu về nhóm người Triều Châu với lịch sử và nét văn hóa cũng rất đặc sắc này nhé ! (1)

Triều Châu  là một thành phố trực thuộc tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Triều Châu giáp Sán Đầu phía nam, Yết Dương phía tây nam, Mai Châu phía tây bắc, tỉnh Phúc Kiến ở phía đông và biển Đông ở phía đông nam. (2)

Người Tiều hay còn gọi là người Triều Châu, là một bộ phận người Hoa xuất xứ từ Triều Châu, Trung Quốc, đến định cư sinh sống ở Việt Nam. Người Tiều chiếm số đông trong cộng đồng di dân gốc Trung Hoa. Người Hoa Triều Châu tập trung sinh sống đông đúc ở Chợ Lớn, ngoài ra còn tập trung sinh sống ở Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu,  Kiên Giang.

Trên toàn thế giới, người Tiều hiện nay có dân số khoảng 25 triệu và có mặt tại hơn 40 quốc gia. (3)

Theo tư liệu, người Hoa di cư đến vùng đất Nam Bộ Việt Nam từ thế kỷ thứ 17. Khi nhà Nguyễn ban hành quy chế thành lập các Bang Hoa Kiều, người Hoa sinh sống ở Việt Nam có tất cả là 7 bang. Trong đó có 1 bang của người Tiều bên cạnh 6 bang khác là: Quảng Triệu (còn gọi là Bang Quảng Đông), Khách gia, Phước Kiến, Phước Châu, Hải Nam và Quỳnh Châu. (4)

Người Tiều thường mang họ Trần, Trương, Lý, Lâm, Mã, Quách, Tạ, Trầm, Nhiêu. Người Tiều ở Nam bộ sống chan hòa với cộng đồng người Kinh và Khmer. Họ hòa nhập cùng các lễ tục của cộng đồng nhưng vẫn giữ nét văn hóa cổ truyền của dân tộc mình. (5)

Doanh nhân người Tiều rất giỏi làm giàu nên thành đạt và đóng góp tài lực dồi dào cho xã hội. Có thời, những ngai “vua” trong các ngành nghề kinh doanh ở Chợ Lớn đều do người Hoa Triều Châu nắm giữ. (6)

Người Tiều có ngôn ngữ mẹ đẻ là tiếng Tiều. Người Tiều nói riêng cùng với cộng đồng người Hoa kiều nói chung có nền văn hóa nghệ thuật phát triển rất phong phú, đặc sắc, mang đậm nét Trung Hoa truyền thống. Trong đó, hát Tiều là thể loại ca kịch độc đáo vẫn được bảo tồn, phát triển. (7)

Ẩm thực của người Tiều phong phú và đặc sắc với nhiều món ăn đã thành danh và được cả người Kinh và Khmer yêu chuộng như xá bấu, phá lấu, cháo Tiều, hủ tiếu Hồ, chè hột gà nấu đường. (8)

Người Tiều cũng như các cộng đồng người Hoa khác có các hội quán, không chỉ là nơi có ý nghĩa về tín ngưỡng mà còn là nơi sinh hoạt gặp gỡ của cộng đồng. Trong số đó phải kể đến như Hội quán Triều Châu hay còn gọi là chùa Âm Bổn tại Hội An được Hoa kiều bang Triều Châu xây dựng vào năm 1845, làm nơi sinh hoạt cộng đồng và tín ngưỡng khi đến Hội An sinh sống; Nghĩa An Hội Quán hay còn gọi là chùa Ông, nằm tại quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh không chỉ là nơi chiêm bái của người Hoa gốc Triều Châu ở vùng Sài Gòn, mà còn là một công trình có giá trị về kiến trúc và nghệ thuật ở nửa cuối thế kỷ 19 - đầu thế kỷ 20 (9)

Một số người Hoa Triều Châu nổi tiếng như Quách Đàm  là một thương gia giàu có, và là người có công xây dựng nên chợ Bình Tây. (10)

Hay như ca sĩ Trường Vũ tên thật là Huỳnh Văn Ngoảnh là một nam ca sĩ hải ngoại người Mỹ gốc Việt nổi tiếng về dòng nhạc vàng Việt Nam. (11)

Về nguồn gốc của người Triều Châu tại Trung Quốc thì vẫn còn là giả thuyết.

Lịch sử ghi lại như sau: Tần Thủy Hoàng được sinh ra tại Hàm Đan, là con của một nữ nhân Triệu Quốc, tên là Triệu Cơ. Ông và mẹ từng bị người Triệu truy đuổi sau khi cha ông là con tin Dị Nhân bỏ trốn cùng Lã Bất Vi. (12)

Sau khi Tần Thủy Hoàng thôn tính xong nước Triệu, dân Triệu phản đối quyết liệt khi bị cưỡng bức đi xây dựng Vạn Lí Trường Thành. Không những thế họ còn dè bỉu nguồn gốc vua Tần và bịa chuyện vua Tần thực ra là con của Lã Bất Vi. Sẵn ác cảm cũ, Tần Thủy Hoàng ra lệnh đàn áp giết hại dân Triệu rất dữ. (13)

Năm 214 TCN, Đồ Thư được lệnh mộ binh và dân ô hợp nam tiến, rất nhiều người Triệu đã bị đày ải theo đoàn quân xâm lăng Bách Việt.  (14)

Sau khi Đồ Thư bị giết, Triệu Đà cát cứ Phiên Ngung lập nước Nam Việt, một nhóm lớn người Triệu đi đến một vùng hoang vu thuộc Mân Việt và quần tụ sinh sống ở đấy cho đến ngày nay. Có thể người Triều Châu đã lai với người Mân Việt rất nhiều, nhưng xếp họ vào nhóm Mân là không đúng. (15)

Là cư dân hạn canh, người Triều Châu như cách họ tự gọi mình sau này, mau chóng chuyển đổi qua trồng lúa thủy canh nơi đất mới, thổ nhưỡng mới. Các nông gia Triều Châu vẫn giữ truyền thống xa xưa từ lưu vực sông Hoàng Hà. Khi làm đồng họ luôn đeo bên thắt lưng một bầu nước gạn từ nồi cơm sôi. Họ dùng nó để giải khát, tinh bột hoà trong đó còn giúp họ chống lại hiện tượng hạ đường huyết khi lao động mệt nhọc. (16)

Đến thời Đường, người Phúc Kiến nhiều lần lấn át dân Triều Châu, cướp đất của người Triều Châu đã khai phá. Do đó phong tục Triều Châu từ đó cấm tất cả các cuộc hôn nhân Triều Châu – Phúc Kiến. (17)

Các bạn thân mến. Doanh nhân người Tiều rất giỏi làm giàu nên thành đạt và đóng góp tài lực dồi dào cho xã hội. Chịu chơi và chơi đẹp là lẽ sống của họ. Người Hoa Triều Châu không chịu làm công lệ thuộc người khác mà thích lập thân làm chủ sản nghiệp dù nhỏ hay lớn, kiếm được ít hay nhiều tiền. Dân Tiều cũng tỏ ra có năng khiếu thiên phú trong nghề buôn bán.

Chương trình hôm nay đến đây là tạm dừng. Nếu các bạn thấy hay thì hãy đăng ký chia sẻ và bấm chuông để nhận được các video mới nhất nhé. Xin chào và hẹn gặp lại các bạn trong các chương trình lần sau ! (18)